Εκδήλωση δικτύωσης με θέμα «Αποσαφηνίζοντας την πολυπλοκότητα και μεταβλητότητα του οικοτόπου Μεσογειακά εποχικά τέλματα κωδ. 3170*» διοργάνωσαν το Πανεπιστήμιο της Σαπιέντζα και η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης στις 9-11 Μαρτίου 2022, στον Βοτανικό Κήπο της Ρώμης. Στόχος της συνάντησης ήταν η ανταλλαγή γνώσεων, ιδεών και εμπειριών (αποτελέσματα έργων, καλές πρακτικές, μέθοδοι πεδίου κ.λπ.) για την εφαρμογή των πλέων κατάλληλων μέτρων αποκατάστασης, διατήρησης και διαχείρισης του οικοτόπου προτεραιότητας «Μεσογειακά Εποχικά Λιμνία» της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το έργο LIFE NewLife4Drylands συμμετείχε και στις τρεις θεματικές της εκδήλωσης ενώ ο Συντονιστής του κ. Paolo Mazzeti προήδρευσε στην 3η ειδική συνεδρία, η οποία ήταν αφιερωμένη στη χρήση των δεδομένων απομακρυσμένης παρακολούθησης (τηλεπισκόπηση) για την αξιολόγηση των δράσεων αποκατάστασης του συγκεκριμένου οικοτόπου. Στη συνεδρία αυτή συμμετείχαν 9 ειδικοί διαφορετικών επιστημονικών πεδίων από την Ελλάδα και την Ιταλία όπως επίσης και εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής-Διεύθυνση Περιβάλλοντος.

Κατά τη διάρκεια της θεματικής αναλύθηκαν και συζητήθηκαν τα δυνατά και αδύνατα σημεία της χρήσης απομακρυσμένης παρακολούθησης, αξιοποιώντας έναν πίνακα swot ανάλυσης.

Τα κυριότερα συμπεράσματα που προέκυψαν είναι τα ακόλουθα:

Δυνατά σημεία χρήσης τηλεπισκόπησης στην παρακολούθηση των εποχικών λιμνίων

  • Το χαμηλό κόστος της μεθόδου, συνυπολογίζοντας όμως την αναγκαιότητα χρήσης δυνητικά ακριβώς βάσεων δεδομένων τα οποία δεν είναι πάντα ανοιχτά και δωρεάν διαθέσιμα όπως π.χ. δεδομένα από εμπορικούς δορυφόρους, παρατηρήσεις πεδίου, εικόνες από drones κ.λπ.
  • Δυνατότητα έρευνας σε παρελθοντικά δεδομένα, τουλάχιστον 20 ετών
  • Πολλές διαφορετικές τεχνικές απομακρυσμένης παρακολούθησης
  • Υποστήριξη τόσο του εντοπισμού των εποχικών λιμνίων όσο και του χαρακτηρισμού τους
  • Δυνατότητα όχι μόνο απευθείας παρατηρήσεων αλλά και διαφορετικών δεδομένων όπως π.χ. η υγρασία εδάφους

Αδυναμίες χρήσης τηλεπισκόπησης στην παρακολούθηση των εποχικών λιμνίων

  • Η χωρική ανάλυση ίσως να μην είναι ικανοποιητική για τον συγκεκριμένο τύπο οικοτόπου. Τα σώματα νερού με έκταση μεγαλύτερη των 10 εκταρίων  δεν καταγράφονται ως «λιμνία». Προκειμένου να μπορεί να γίνει ο κατάλληλος χαρακτηρισμός τους απαιτείτε ικανοποιητικός αριθμός «πίξελ» για τη μείωση λαθών. Έτσι ένα μέγεθος πίξελ 10μ. (όπως π.χ. δίνονται από τις βάσεις δεδομένων του Sentinel) ίσως είναι πολύ μεγάλο, για τον χαρακτηρισμό του οικοτόπου
  • Η τυπική χρονική ανάλυση/χρόνος επανεπίσκεψης (π.χ. 2 φορές το μήνα για το σύστημα Sentinel) φαίνεται επαρκής για την παρακολούθηση των εποχικών λιμνίων, αλλά όχι για τα πολύ μικρού μεγέθους δείγματα
  • Το κάλυμα θόλου μπορεί να είναι ένα θέμα για την παρακολούθηση των εποχικών λιμνίων μέσω τεχνικών απομακρυσμένης παρακολούθησης
  • Πιθανά να προκύψει δυσκολία διάκρισης μεταξύ των εποχικών λιμνίων και εδαφικών σημείων με ύπαρξη υψηλής υγρασίας
  • Συνήθως οι εικόνες καλύπτουν ικανοποιητικά μικρές περιοχές, αλλά μακριές σειρές δεδομένων ίσως να είναι αναγκαίες
  • Απαραίτητη είναι και η εμπειρία ειδικών επιστημόνων στην ερμηνεία των αποτελεσμάτων από τα δεδομένα τηλεπισκόπησης

Ευκαιρίες που παρέχονται από τα πεδία της επιστήμης, της τεχνολογίας και της πολιτικής

  • Υπάρχει ποικιλία καινοτόμων τεχνολογιών που μπορούν να υποστηρίξουν τα δορυφορικά δεδομένα όπως οι μικροδορυφόροι και τα drone. Η χρήση τους όμως επηρεάζει τη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας που παρέχει η τηλεπισκόπηση
  • Διατίθενται καινοτόμες τεχνικές για την επεξεργασία των δεδομένω, περιλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης, όπως και γενικότερα της στατιστικής μοντελοποίησης

Απειλές που προέρχονται από τα πεδία της επιστήμης, της τεχνολογίας και της πολιτικής

  • Οι τεχνικές τηλεπισκόπησης απαιτούν ειδική τεχνογνωσία η οποία μπορεί να μην είναι διαθέσιμη από τους χρήστες. Ωστόσο, αξίζει να τονιστεί ότι αυτή αφορά στη χρήση των εργαλείων και όχι στην ανάπτυξη των τεχνικών τηλεπισκόπησης, οι οποίες μπορούν να προκύψουν μόνο από την ακαδημαϊκή έρευνα.

Το σύνολο των παρουσιάσεων είναι διαθέσιμο στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/platform/events/Mediterranean_temporary_ponds_en.htm